“Sinds vorig jaar zetelt de PVDA voor de eerste keer ooit in de gemeenteraad van Sint-Niklaas. Maar de echte strijd, die speelt zich steeds af op straat”. PVDA-voorzitter Chris Wauman en gemeenteraadslid Jef Maes blikken samen terug op 2019 en doen enkele straffe voorspellingen voor het nieuwe jaar.
Figuur 1PVDA Sint-Niklaas haalt een zetel bij de gemeenteraadsverkiezingen
Wat was voor jullie het hoogtepunt van 2019?
Chris Wauman: Er waren er zoveel: de enorme steun van de mensen tijdens al onze acties, de bevestiging om 2 uur ‘s nachts dat Tom De Meester en Steven De Vuyst vanuit Oost-Vlaanderen verkozen waren voor het Vlaamse en het federale parlement, 100.000 mensen – waarvan meer dan 1.000 Sint-Niklazenaars! – die onze burgerwet voor een minimumpensioen van €1.500 netto tekenden, enz. Ik ben onze PVDA-leden enorm dankbaar dat ze mij hebben verkozen tot voorzitter. En ik zal ook nooit het moment vergeten dat ik als kernlid van Workers For Climate in Brussel op een podium stond voor 20.000 betogers die ijveren voor een sociaalrechtvaardige klimaattransitie.
Jef Maes: We haalden in 2019 enkele baanbrekende overwinningen vanuit het actiecomité Asbeststort Dicht, zo moet o.a. het asbeststort in 2020 definitief worden afgedekt. Maar ook de wisselwerking met andere buurtcomités blijft me enorm bij. Ik denk aan de buurtbewoners van de Hoge Heerweg waarmee we samen een asbestopslag in hun achtertuin konden verhinderen, en het actiecomité Heimolen dat protesteerde tegen het verdwijnen van waardevol natuurgebied voor de uitbreiding van een bedrijventerrein. Beide zijn trouwens door onze leden genomineerd voor de publieksprijs Harteklop 2019, waarvoor je nog tot 29 januari kan stemmen.
Maken die actiecomités, en dus druk van onderuit, het verschil of volstaat jouw aanwezigheid in de gemeenteraad?
Jef Maes: Protest van burgers maakt echt het verschil! Toen de actievoerders van Heimolen naar de gemeenteraad kwamen, hoorde ik een gemeenteraadslid fluisteren tegen zijn fractieleider: “We stemmen toch zeker tegen? Met al die mensen in de zaal kunnen we niet anders.” Afgelopen jaar kwamen nog te weinig groepen actievoerders naar de gemeenteraad. Dat besef mag echt wel groeien. Ik mag dan nog zo zeer mijn best doen en alle argumenten op tafel gooien, als men niet ervaart dat er protest komt van onderuit, dan doet dit stadsbestuur (N-VA, Open VLD en Groen) gewoon zijn zin.
Figuur 2Actiecomité Heimolen, één van de genomineerden voor de Harteklop 2019
Chris Wauman: Dit stadsbestuur heeft de mond vol van participatie, maar de praktijk is anders. In januari 2019 stemde de meerderheid zelfs tegen ons voorstel voor petitierecht waarmee burgers, mits ze 300 handtekeningen ophalen, zelf punten op de agenda van de gemeenteraad kunnen plaatsen. Zelfs de oppositie ging niet met ons akkoord. Echte inspraak wenst men niet. En pottenkijkers ook niet, want ook ons voorstel om de gemeenteraad live uit te zenden werd afgekeurd.
Jef Maes: Bij de PVDA vertrekken we van het principe straat-raad-straat. We vertrekken van wat bij de mensen leeft en brengen dat naar de gemeenteraad. En wat er op de gemeenteraad wordt besproken, brengen we terug naar de mensen. Mensen appreciëren dat enorm. Maar het is wel constant zoeken naar een evenwicht: je mag je niet laten opslorpen door het vele vergaderwerk en zeker niet de voeling met de basis verliezen. Het werk onder de mensen is voor ons steeds belangrijker dan het werk in de gemeenteraad. Het is uit de contacten met de gewone mensen dat ik, elke dag opnieuw, mijn motivatie haal. Als gemeenteraadslid beschik je over heel wat informatie. Je kan mensen en buurtcomités daarmee informeren, aanzetten tot protest, of ondersteunen in hun strijd. Het belangrijkste? Dat is dat mensen mondiger worden en opkomen voor hun zaak.
Chris Wauman: Wat me opvalt, is dat in Sint-Niklaas de particratie overheerst. Er was nog geen enkele tegenstem in de meerderheid, op 1 onthouding na. Bovendien stemt deze meerderheid principieel tegen élk voorstel van de oppositie, zelfs als het in hun eigen partijprogramma staat. Het is toch onbegrijpelijk dat bijvoorbeeld Groen tegen een verbod op wegwerpplastic tijdens evenementen op openbare plaatsen stemt? Of tegen de invoering van praktijktesten op de huurmarkt? Of dat sp.a ons voorstel voor de invoering van een armoedetoets niet steunt? Toch wegen we op het beleid. Soms wordt enkele maanden na het wegstemmen van ons voorstel, ons idee alsnog ingevoerd zoals bijvoorbeeld de wekelijkse ophaling van het GFT-afval in de zomer of de ondertekening van het Charter tegen Sociale Dumping.
Wat zal je bijblijven van je eerste jaar als gemeenteraadslid?
Jef Maes: Deze totaal nieuwe omgeving, was best even wennen in het begin. Wat mij vooral is opgevallen, is hoe ver het stadsbestuur staat van het dagelijkse leven van de gewone mensen. Ze spreken hier over duizenden euro’s alsof het niks is. Als je ziet hoe gemakkelijk men hier over een investering gaat van 12 miljoen voor een nieuwe vleugel van het stadhuis, of voor een nieuw zwembad van meer dan 60 miljoen – vooral bedoeld om als stad groots mee uit te pakken – dan vraag ik me af of het niet met minder kan en of een deel van deze middelen niet voor nuttiger, socialere zaken kunnen dienen? Voor stenen heeft men geld à volonté, maar voor de zorg voor mensen is er nooit geld.
Chris Wauman: Het bewijst vooral dat er wel degelijk geld is. Als wij een studie willen over de impact van gratis openbaar vervoer, openbaarheid van bestuur via video live streaming van de gemeenteraad (€22.000), een ‘pamperkorting’ voor jonge gezinnen op de diftar-factuur (50.000 euro) of gemeentelijke daklozenopvang (200.000 euro) dan is dat steeds ‘onbetaalbaar’. Maar miljoenen euro’s voor prestigeprojecten vormen geen probleem… Het is duidelijk een kwestie van keuzes maken. En de keuzes van dit stadsbestuur zijn niet sociaal én niet ecologisch of in het belang van de gewone mensen.
Figuur 3PVDA vraagt live streaming van gemeenteraad en gaat er zelf mee van start.
Jef Maes: Als je dan opmerkt dat teruggebrachte vuilzakken nog niet werden terugbetaald na drie maanden, dan haalt de schepen zijn schouders op. Dit stadsbestuur ziet ook geen enkel probleem in het duurder maken van de containerparken of jonge gezinnen en onthaalouders opzadelen met een extra factuur door de witte zakken maar liefst 60% duurder te maken! Voor hun is 50 euro niks, maar voor gewone mensen kan dit het verschil maken tussen wel of niet het einde van de maand halen. Ze gaan totaal voorbij aan de realiteit.
Wat kunnen we in 2020 verwachten?
Jef Maes: In januari ontvangen de mensen hun eerste diftar-factuur. Dat wordt de ultieme test voor dit systeem dat door het stadsbestuur zo wordt bejubeld. We zullen zien hoe de mensen reageren als ze hun eerste factuur krijgen en echt ervaren hoeveel ze meer moeten betalen.
Chris Wauman: Daarnaast komt er ook de ontknoping van enkele projecten die een grote impact zullen hebben op de mensen van Sint-Niklaas: de vele privatiseringen en de gevolgen daarvan voor het stadspersoneel en de inwoners, de keuze voor een nieuw privézwembad en de sluiting van het gemeentelijke zwembad SINBAD, de plannen van de vervoerregio om de buslijnen aan te passen en bushaltes te schrappen, de verplichte verhuis van de bewoners van het Peter Benoitpark door de geplande renovatiewerken, de heraanleg en vergroening van de Grote Markt, de nieuwe locatie van het AZ Nikolaas en de herbesteding van de huidige locatie: wordt het stadspark uitgebreid of komen er extra kantoorgebouwen zoals het stadsbestuur wil? … In bijna al deze dossiers is er één constante: de dienstverlening voor de mensen vermindert en de factuur gaat omhoog. Dat is eigenlijk een mooie samenvatting voor het beleid van dit stadsbestuur.
Figuur 4Actie minimumpensioen €1.500 tijdens donderdagse markt
Jef Maes: Inderdaad. En ook betaalbaar wonen blijft echt een groot probleem in Sint-Niklaas. Op kerstavond kreeg meer dan de helft van de sociale huurders te horen dat hun huurprijs zou stijgen, soms tot meer dan 100 euro per maand! En dit terwijl de maatschappij vervolgens zijn kantoren voor 2 weken sloot. Dat gaat nog voor de nodige intrieste situaties zorgen. Armoedebestrijding blijft uiteraard onze hoofdprioriteit. Meer dan 1 op 4 kinderen in onze stad groeien op in kansarmoede en dat is gewoonweg onaanvaardbaar. Dat dit stadsbestuur dan niet ingaat op onze voorstellen voor het invoeren van een armoedetoets of het voorzien van gratis maaltijden op school is stuitend.
Chris Wauman: De belangrijkste taak voor PVDA in 2020 is om iedereen bewust te maken van het feit dat er een alternatief is, dat de mensen zelf het heft in handen moeten nemen en dat échte verandering van onderuit komt. Want het is niet het huidige rechtse bestuur dat een groen en sociaal beleid zal voeren. En er is gelukkig zeer goed nieuws: het aantal leden van PVDA Sint-Niklaas verdubbelde op amper 2 jaar tijd! Onze leden zijn ons kloppende hart en wij zijn er klaar voor.