Sterke openbare diensten (kinderopvang, rusthuizen...)

Betaalbare en publieke rusthuizen en serviceflats

We moeten onze senioren helpen om zo lang mogelijk thuis te wonen. Daarom investeren we in betaalbare thuisverpleging, huishoudelijke en administratieve hulp en de levering van maaltijden. Ook wijkgezondheidscentra en een toegankelijk openbaar vervoer helpen bij de ondersteuning van de ouderen. Wie wil kan gebruik maken van erkende mantelzorgers die voldoende hulp krijgen van de overheid.

Ouderen zijn bovendien niet altijd mee met de razendsnelle digitalisering. We zorgen vanuit de stad voor voldoende hulp zodat ouderen niet worden uitgesloten. Wij investeren in toegankelijke loketten in de openbare diensten en zetten de banken onder druk om voor iedereen een bankautomaat te voorzien binnen de 15 minuten wandelafstand.

Gemeenschappelijk wonen is een verzamelterm voor verschillende woonvormen (bv. cohousing, kangoeroewonen en zorgwonen) waarmee we bewoners een oplossing willen bieden tegen de hoge prijzen of vereenzaming. Het zijn woonvormen waarin het delen, de solidariteit en de onderlinge hulp tussen generaties centraal staan. We zorgen voor de bouw van openbare, betaalbare assistentiewoningen die ingeplant zijn in de wijken. Die moeten autonomie en huiselijkheid bieden in een comfortabel kader en met de nodige diensten.

Een plek waar ouderen die meer zorg nodig hebben samen kunnen wonen is noodzakelijk in onze samenleving. Maar vandaag is de situatie in de woonzorgcentra onhoudbaar: in de steek gelaten tijdens de coronacrisis, te weinig personeel en te hoge prijzen.

De prijs van een woonzorgcentrum is een pak hoger in de commerciële sector (2117 euro per maand). Maar ook in de openbare (1844 euro) en vzw-woonzorgcentra (1884 euro) zijn de prijzen  onbetaalbaar voor veel ouderen. Daarom stellen wij op Vlaams en Federaal niveau een maximumfactuur voor: dat houdt in dat de prijs voor een verblijf in een woonzorgcentrum nooit hoger kan zijn dan iemands pensioen. Een maximumfactuur garandeert de betaalbaarheid en zorgt ervoor dat ouderen hun huis niet moeten verkopen of aankloppen bij hun kinderen of het OCMW om te leven in een woonzorgcentrum.

De afgelopen jaren kwamen er verschillende schrijnende getuigenissen naar boven over erbarmelijke omstandigheden in de woonzorgcentra. Honderden bewoners lieten het leven tijdens hittegolven omdat er te weinig personeel was om hen water te laten drinken. Het personeel krijgt de opdracht vuile pampers te hergebruiken om geld te besparen. Het keukenpersoneel probeert maaltijden te voorzien met een budget van 3.5 euro per dag per bewoner. Tijdens de coronacrisis veranderden de woonzorgcentra in sterfhuizen. Er was een gigantisch gebrek aan beschermingsmateriaal, personeel en hulp van de overheid om de situatie de baas te kunnen en de bewoners en het personeel te beschermen. Ouderen hadden geen recht op bezoek en stierven letterlijk van eenzaamheid.

Onze ouderen verdienen beter. Met de PVDA hebben we de afgelopen jaren een harde strijd gevoerd om onze woonzorgcentra leefbaar te maken. Die strijd zullen we verder zetten. Door de wanpraktijken en getuigenissen naar boven te blijven brengen in het Vlaams Parlement met onze volksvertegenwoordiger en huisarts bij Geneeskunde voor het Volk Lise Vandecasteele, nu ook gesteund door ons Sint-Niklase parlementslid Debby Burssens. Door acties te organiseren met een breed front en door concreet te helpen op het terrein, zoals we met tal van vrijwilligers ook gedaan hebben tijdens coronacrisis. Zo hebben we in Sint-Niklaas met vele vrijwilligers verschillende woonzorgcentra zelfgemaakte mondmaskers bezorgd, het personeel voorzien van zelfgemaakte koekjes en steunboodschappen met krijt getekend.

De woonzorgcentra van Sint-Niklaas zijn allemaal ondergebracht binnen de intercommunale Zorgpunt Waasland. We zijn er voorstander van dat de zorg zo dicht mogelijk bij de bevolking ligt. Met de creatie van het Zorgpunt is er minder controle vanuit de gemeenteraad mogelijk. Daarom zorgen wij als PVDA dat elke fractie uit de gemeenteraad vertegenwoordigd is in de Raad van Bestuur van het Zorgpunt (en niet enkel vertegenwoordigers van de meerderheid), tezamen met vertegenwoordigers van de vakbonden en vertegenwoordigers van de bewoners. 

De zorg voor onze ouderen mag geen product zijn. Publieke woonzorgcentra garanderen naast meer kwaliteit en betaalbaarheid ook continuïteit, controle en transparantie. Daarom zorgen wij ervoor dat Zorgpunt Waasland volledig in publieke handen blijft en niet geheel of gedeeltelijk wordt geprivatiseerd. We zorgen ervoor dat de bijdragen van elke gemeente die deelneemt aan Zorgpunt zijn bijdrage volledig indexeert, zodat de tarieven voor de gebruikers niet moeten stijgen en zelfs kunnen dalen zodat niemand in een rusthuis meer moet betalen dan zijn pensioen.  

Woonzorgcentra met kleine leefgroepen en vaste zorgteams zijn essentieel voor een kwaliteitsvolle, menselijke ouderenzorg. Ouderen hebben zoals iedereen nood aan betekenisvolle contacten, maar door de personeelstekorten, de flexibiliteit en de grote leefgroepen zijn de contacten in een woonzorgcentrum vandaag te vaak vluchtig. Wij bouwen kleinschalige woonzorgcentra met vaste zorgteams uit, ingeplant in de wijk. 

Wij investeren in verschillende sociale diensten, in dienstencentra  en initiatieven. Mensen die met pensioen gaan beginnen niet aan een ‘rustfase’ waarin ze voortaan de wereld willen beleven vanuit de zetel. Ouderen willen de regie over hun leven behouden, zich nuttig voelen en deelnemen aan de samenleving. 

Een kwart van de mensen ouder dan 75 jaar voelt zich meerdere keren per week eenzaam. Dit vraagt om beleidsmaatregelen. We bouwen een door de stad gefinancierd netwerk uit van buurthuizen waar ouderen overdag heen kunnen voor ontspanning en zinvolle activiteiten. Zoals een jeugdhuis zijn ze georganiseerd door en voor ouderen en bieden ze een rijk programma aan rond bijvoorbeeld bewegen, leren en ontspanning.

De betekenisvolle contacten van ouderen met familie en vrienden staan onder druk. Wie niet met pensioen is, werkt vandaag bij een fulltime job minstens 38 uur. Zo blijft er weinig tijd over. Bovendien staan jongere contacten vaak in voor het ondersteunen van de oudere met zorg of administratieve rompslomp. Door die wrijving blijft er weinig tijd over voor echt betekenisvol contact. Wij pleiten ervoor om langs de ene kant de werkdruk te verminderen. Langs de andere kant bouwen we sterke publieke diensten uit die de zorg- of administratieve taken van familieleden verlichten.

Meer openbare crèches en buitenschoolse opvang

In 2022 werden in Sint-Niklaas en deelgemeenten van de 1.191 unieke aanvragen tot kinderopvang er 503 onbeantwoord zonder opvangvoorstel, 205 onbeantwoord met een voorstel dat niet werd aanvaard door het gezin, 15 beantwoord maar pas minstens 1 maand later dan gewenst en 5 met minder opvangdagen dan gevraagd. Meer dan de helft van de aanvragen krijgt dus geen gepast antwoord.

Negen kinderen per begeleider is te veel. Met deze begeleider-kindratio zijn we de aller slechtste van de Europese klas. Op dit moment is het alle hens aan dek voor de kinderbegeleiders om vooral ongelukken te vermijden. De focus ligt louter op zorg. De werkdruk ligt veel te hoog om die focus te verbreden. Hierdoor verlaten meer en meer mensen de sector, waardoor de werkdruk nog hoger komt te liggen. De kinderopvang is terechtgekomen in een negatieve spiraal. Willen we de crisis in de kinderopvang keren, dan moeten we er alles aan doen om deze spiraal te breken.

In de crèches van de stad Sint-Niklaas ligt de gemiddelde verhouding in praktijk rond de 6 kinderen per kinderbegeleider. Dit ligt zeker lager dan het wettelijke maximum van 9 kinderen per begeleider, maar zoals dat gaat met ‘gemiddeldes’ is er niet overal en niet altijd een werkbare verhouding.

De crisis in de kinderopvang is niet opgelost indien we enkel het maximale aantal kinderen per begeleider verlagen, maar het is wel een belangrijke voorwaarde. Wij stellen voor om te kijken naar de goede voorbeelden uit het buitenland. We evolueren naar een verhouding van 1 op 3 voor de allerkleinsten en maximaal 1 op 5 voor de oudere baby’s of peuters. Dat kan natuurlijk niet van vandaag op morgen. 

Wij trekken wel onmiddellijk de financiering op om de ratio ook effectief overal naar beneden te brengen, zonder het aantal plaatsen te verminderen. We voorzien hiervoor een realistische termijn van vijf jaar.

Momenteel is er enkel maar een aanbod buitenschoolse kinderopvang in onze deelgemeenten: De Droomballon en het Poppelbos in Nieuwkerken, het Buurthuis in Sinaai en Gavertje Vier in Belsele. Er is geen buitenschoolse opvang in Sint-Niklaas zelf, onbegrijpelijk voor een centrumstad. Met de PVDA breiden wij het aanbod voorschoolse en buitenschoolse opvang dringend uit.

De functie van kinderbegeleider is ontzettend belangrijk. We voorzien een hoger loon dat dit belang weerspiegelt. Een loonsverhoging maakt de sector aantrekkelijker. 

Meer hierover in het Hoofdstuk ‘Opvang en steun voor alle kinderen’ van ons nationaal programma.

Betere en laagdrempelige dienstverlening in het stadshuis en Welzijnshuis

De dienstverlening in het stadshuis en het Welzijnshuis gaan er op achteruit. Enerzijds kan men bijna uitsluitend nog op afspraak langskomen en anderzijds staat het personeel onder zo’n zware druk door een structureel personeelstekort dat de dienstverlening in het gedrang komt. Met PVDA pleiten we al jaren voor een meer laagdrempelige dienstverlening, persoonlijk contact en begeleiding en meer handen op de vloer om dit te realiseren.

Een goede dienstverlening voor de bevolking is dé essentiële taak voor het stadsbestuur. Openbare diensten moeten maximaal bereikbaar zijn voor de bevolking. Daarvoor is het noodzakelijk dat er voldoende personeel in dienst wordt genomen en niet wordt afgebouwd of diensten worden geprivatiseerd. We zijn absolute tegenstanders van een verdere uitbesteding en privatisering van openbare diensten, zoals bijvoorbeeld het groenonderhoud en de schoonmaakdienst. 

Zie ook Hoofdstuk 1 Stad zonder armoede en Hoofdstuk 17 Stad als goede werkgever.

Behoud openbaar zwembad Sinbad

Met de bouw van De Watermolen heeft het vorige stadsbestuur gekozen voor een privaat zwembad. Dat neemt niet weg dat de nood aan zwemwater zeer groot blijft. Wij zorgen voor het open houden van het bestaande Sinbad zodat zowel scholen als sportclubs op een betaalbare en bereikbare plaats hun zwemactiviteiten kunnen verder zetten. 

De stedelijke sportdienst organiseert vandaag gratis zwemlessen voor kinderen uit groot Sint-Niklaas die 6 jaar worden. Dit zou verdwijnen in het nieuwe privézwembad De Watermolen. We zorgen ervoor dat deze gratis zwemlessen verder georganiseerd worden. 

We zorgen ervoor dat de tarieven in het privézwembad De Watermolen betaalbaar zijn voor alle inwoners van Sint-Niklaas. 

In de zomer is het recreatiedomein De Ster een belangrijke en zeer goede plek voor gezinnen uit Sint-Niklaas en omgeving om te sporten, te spelen en te zwemmen. De Ster wordt vandaag bestuurd door de Provincie. De tarieven van De Ster zijn op enkele jaren tijd verdubbeld, waardoor het domein zeer duur wordt voor gezinnen. We zorgen er voor dat de toegang voor inwoners van Sint-Niklaas gratis is.

Stadsbedrijf voor goedkope en hernieuwbare energie

Dit stadsbestuur laat ook de regie voor hernieuwbare energie al te veel over aan de privé of aan coöperatieven. Wij willen als overheid de regie zelf in handen nemen en zorgen voor goedkope, hernieuwbare energie voor alle inwoners.

Net als Kopenhagen, Stuttgart, München en, dichter bij huis, Merksplas en Blankenberge, richten we een stedelijk energiebedrijf op. We geven het reeds een naam: ‘SINERGIE’. Een publiek energiebedrijf van ons allemaal. SINERGIE levert honderd percent hernieuwbare energie aan betaalbare prijzen. Zo kunnen we de verstikkende winstlogica uitschakelen die de energiesector vandaag zo verlamt en volop gaan voor duurzame energie.

SINERGIE investeert zelf in zonnepanelen op de daken van (sociale) woningen en bedrijven en op het gebouwenpark van de stad.

We zoeken naar locaties om echte zonneparken neer te planten. De eerste willen we plaatsen op de toekomstige gesaneerde grond van het asbeststort van SVK. Met een zonnepark op deze 5 hectare grond kunnen we 600 gezinnen van energie voorzien. We onderhandelen met SVK om dit mogelijk te maken. 

Rapporten van de Europese Commissie tonen aan dat windenergie sedert 2010 de goedkoopste energie is op ons distributienet. Daarom stelt SINERGIE ook een windplan op. SINERGIE kiest ervoor om die investeringen zelf te doen en besteedt ze niet uit aan privépartners. Zo garanderen we betaalbare prijzen en stromen de opbrengsten terug naar de stad en haar inwoners. We onderzoeken welke de ideale locaties zijn op het grondgebied en gaan hierover in gesprek met de buurtbewoners. De voordelen moeten sowieso terugvloeien naar de buurtbewoners die de lasten dragen. Inspraak en overleg is cruciaal om hier een succes van de maken.

SINERGIE kan eveneens zijn expertise verlenen aan de collectieve publieke renovaties waarbij we hele woonwijken renoveren en voorzien van hernieuwbare energie zonder een factuur te presenteren aan de inwoners, maar de investeringen te laten terugbetalen via een deel van de winst op de energiefactuur. Meer info in Hoofdstuk 1 Betaalbaar Wonen.

Daarnaast bekijkt en onderzoekt SINERGIE ook de mogelijkheden in Sint-Niklaas van een warmtenet, batterijopslag van energie op wijkniveau, …

Bij de opstart, wanneer nog niet voldoende groene energie lokaal kan opgewekt worden, koopt SINERGIE tijdelijk groene energie aan. Hiervoor baseert SINERGIE zich op het klassement van Greenpeace (mijngroenestroom.be) en komen enkel bedrijven met minstens een 15/20 rating in aanmerking. Individuen moeten niet langer zelf op zoek naar de goedkoopste leverancier of zich inschrijven in groepsaankopen, SINERGIE garandeert goedkope groene energie. Door in te kopen op het niveau van het stadsbedrijf kan SINERGIE de inwoners van Sint-Niklaas immers lagere elektriciteitstarieven aanbieden. 

Wij willen dat energie(besparing) de aandacht krijgt die het verdient. Hiervoor stellen we een schepen van energie(besparing) aan. Verder willen wij dat SINERGIE niet enkel een toonbeeld is voor de productie van hernieuwbare energie, maar ook dat alles transparant en democratisch verloopt en er een publieke controle is. Daarom willen wij dat de Raad van Bestuur voor een derde bestaat uit verkozen burgers en voor een derde uit personeelsvertegenwoordigers. De leden van de Raad worden op individuele basis verkozen, aan de hand van een biografie en enkele speerpunten. Wanneer ze het vertrouwen van hun kiezers schenden, kunnen ze ook weer worden afgezet. Voor graaiers zal er geen plaats zijn. Verder zijn alle vergaderingen van de Raad van Bestuur openbaar en kan iedereen ze online live volgen. Iedereen die de handtekeningen van 1 procent van de Sint-Niklase bevolking verzamelt, kan een punt op de agenda van de raad van bestuur zetten.

Openbare diensten die het verschil maken 

• Meer, beter en gratis openbaar vervoer (zie Hoofdstuk 3 Bereikbare Stad – Duurzaam mobiliteitsplan)
• Parkeerbeleid opnieuw in publieke handen (zie Hoofdstuk 3 Bereikbare Stad – Duurzaam mobiliteitsplan)
• We richten een publiek stadsdistributieplatform op (zie Hoofdstuk 3 Bereikbare Stad – Duurzaam mobiliteitsplan)
• Reinigingsdienst opnieuw in publieke handen (zie Hoofdstuk 7 Af van zwerfaval)
• Stedelijke herstelateliers en spullenbibliotheken (zie Hoofdstuk 7 Af van zwerfaval)