Stad als goede werkgever

Meer personeel om een goede dienstverlening te garanderen

Een goede dienstverlening voor de bevolking is dé essentiële taak voor het stadsbestuur. Openbare diensten moeten maximaal bereikbaar zijn voor de bevolking. Daarvoor is het noodzakelijk dat er voldoende personeel in dienst wordt genomen en niet wordt afgebouwd of diensten worden geprivatiseerd. We zijn absolute tegenstanders van een verdere uitbesteding en privatisering van openbare diensten, zoals bijvoorbeeld het groenonderhoud en de schoonmaakdienst. 

Uit een recente psychosociale risicoanalyse bij heel het stadspersoneel bleek dat een te hoge werkdruk een aandachtspunt is bij élke stadsdienst. De oorzaak is evident: een structureel personeelstekort na een jarenlange afbouw.

Voor de inwoners van onze stad is deze problematiek het zichtbaarste bij de dienstverlening in het Welzijnshuis. Door een gebrek aan maatschappelijke assistenten kunnen heel wat mensen niet of veel te laat geholpen worden en kan de stad niet voldoen aan de noden van de bevolking. Doordat een maatschappelijk assistent tientallen gezinnen moet begeleiden, is een persoonlijke, proactieve en langdurige begeleiding onmogelijk. Vaak raken de bestaande maatschappelijke assistenten overbelast, worden ziek of zoeken een andere job. Ook het aantal kinderbegeleiders (kinderopvang, buitenschoolse opvang), straathoekwerkers, jeugdopbouwwerkers… is op dit openblik onvoldoende (zie o.a. Hoofdstuk 6 Sterke openbare diensten (kinderopvang, rusthuizen...)). Dit probleem moet dringend aangepakt worden door extra aanwervingen. 

Door de afbouw van de dienstverlening staat het personeel ook vaak bloot aan agressie, zeker binnen het Zorgpunt. Extra aandacht hiervoor is zeker op zijn plaats. 

Het stadsbestuur is kampioen in het inschakelen van externe studiebureaus. De voorbije legislatuur werd meer dan één miljoen euro aan studiebureaus uitgegeven. Tegelijkertijd worden belangrijke functies niet meer ingevuld bij vertrek of pensionering. Dit kost de stadskas enorm veel geld en zo verliest de stad heel veel kennis. Met de PVDA willen we in de eerste plaats een voldoende personeelsbezetting om alle essentiële taken zelf te kunnen aanpakken. Daarnaast willen we inzetten op de ontwikkeling van het eigen personeel en eigen competenties en knowhow opbouwen. Waar de schaal van de stad te klein is om een bepaalde taak met succes uit te voeren, kijken wij eerder naar samenwerking met andere openbare diensten om deze schaal te bereiken.

Elke werknemer heeft recht op een voltijds contract indien hij of zij dit wenst. Spijtig genoeg is het nog steeds te vaak, en meestal in die jobs waar een meerderheid aan vrouwen is tewerkgesteld, dat er enkel deeltijdse contracten worden aangeboden. Bijvoorbeeld in de buitenschoolse opvang, zorg… Wij bieden iedereen een voltijds contract aan die dat wenst.

Het is op dit ogenblik niet altijd gemakkelijk om personeel met de noodzakelijke vaardigheden te vinden en aan te trekken. Daarom is het noodzakelijk om meer in te zetten op interne opleiding en met de bestaande personeelsleden te bekijken op welke vlakken zij willen doorstromen. We denken hier in het bijzonder aan mensen in de zorg, zorgkundigen e.d. om de noden in de kinderopvang op te vangen. 

Op 20 maart 2023 heeft het stadsbestuur (N-VA, Open VLD en Groen) besloten om in te stappen in een project van de Vlaamse regering omtrent verplichte gemeenschapsdienst zonder de gemeenteraad of de vakbonden hierover te informeren noch te raadplegen. Hierbij wou het stadsbestuur langdurige werklozen verplichten om o.a. te werken in de buitenschoolse opvang aan een surplus van amper 1,3 euro bovenop de werkloosheidsuitkering. In veel gevallen is dat nog altijd onder de armoedegrens en ging het stadsbestuur dus mensen aan het werk zetten voor een loon dat onder de armoedegrens ligt. Daarnaast blijkt uit wetenschappelijke studies dat gelijkaardige projecten in het buitenland niet het gewenste resultaat opleverden: de werklozen werden niet naar vast werk geholpen, maar deze vorm van sociale dumping verdrong en verving duurzame jobs. Welke ouders willen er trouwens dat er mensen tegen hun zin op hun kind passen?

Ook de vakbonden spraken zich tegen de invoering uit. Het gemeenschappelijk vakbondsfront protesteerde zelfs bij aanvang van de gemeenteraadszitting in juni 2023 en deelde een flyer uit met een goed onderbouwd en duidelijk negatief advies. Ze wezen er zelfs op dat hun consultatie niet wettelijk was verlopen en het betrokken personeel, de personeelsdienst en de interne preventiedienst niet waren geraadpleegd en hun advies bijgevolg ontbrak. Ze vreesden zelfs voor extra werklast bij de dienst buitenschoolse opvang.

Verplichte gemeenschapsdienst is bovendien een vorm van dwangarbeid en bovendien worden deze mensen onderbetaald tegenover hun collega’s. Dit is verboden volgens artikel 23 van de Universele Verklaring van de Mensenrechten (“1. Eenieder heeft recht op arbeid, op vrije keuze van beroep, op rechtmatige en gunstige  arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid. 2. Eenieder, zonder enige achterstelling, heeft recht op gelijk loon voor gelijke arbeid.”), volgens artikel 4 van het Europees Verdrag van de Mensenrechten betreffende “Verbod van slavernij en dwangarbeid” (“2.

Niemand mag gedwongen worden dwangarbeid of verplichte arbeid te verrichten en volgens Conventie 29 van de Internationale Arbeidsorganisatie betreffende “de gedwongen of verplichte arbeid” (ook opgenomen in de ethische clausule van de Vlaamse overheid). Het is dus duidelijk in strijd met de mensenrechten en internationale afspraken.

Bij de meeste Vlaamse steden en gemeenten overheerst trouwens het gezond verstand. Slechts één op vier gemeenten heeft tout court ingetekend op de Vlaamse oproep. Het stadsbestuur van Sint-Niklaas is slechts 1 van de amper 5 gemeenten in heel Vlaanderen die ingetekend heeft op de extra large formule met 39 plaatsen, het maximum. 

Waar Groen in het Vlaams Parlement zich bij monde van Imade Annouri mee verzette tegen deze invoering (“Ik vind dat fundamenteel en ideologisch onaanvaardbaar.”), stemde Groen Sint-Niklaas in de OCMW-raad van 23 juni 2023 samen met alle rechtse partijen (N-VA, Open VLD en Vlaams Belang) tegen ons voorstel om het project stop te zetten en in plaats daarvan het debat aan te gaan met de vakbonden hoe een job bij de buitenschoolse opvang aantrekkelijker en aangenamer te maken met aandacht voor het welzijn van de kinderen.

Een jaar later moest het stadsbestuur in een schriftelijke vraag trouwens toegeven dat ze via dit systeem nog geen enkele geschikte kandidaat hadden gevonden. Het systeem werkt dus zelfs niet. Wij willen het met PVDA zo snel mogelijk formeel stopzetten.

Om heel wat problemen te voorkomen is het absoluut nodig om extra stadspersoneel in te zetten. De problemen kunnen enkel opgelost worden door ze bij de bron aan te pakken. 

Verbetering van loon- en arbeidsvoorwaarden

Meermaals toen we met PVDA op de nagel klopte van het personeelstekort in de buitenschoolse opvang of het Welzijnshuis, schermde het stadsbestuur (N-VA, Open VLD en Groen) ermee dat ze wel personeel wilden aanwerven, maar niemand vonden. Dit is natuurlijk een veel te gemakkelijk excuus, want het stadsbestuur kan zowel maatregelen nemen om de uitstroom te verkleinen als de openstaande vacatures aantrekkelijker maken met betere loonvoorwaarden.

Enkele voorstellen waarmee wij de verloning van het stadspersoneel willen verbeteren:

• Door een recent besluit van de Vlaamse regering (Rechtspositieregeling 20 januari 2023) kan het stadsbestuur alle barema’s verhogen. Wij willen effectief de verloning verhogen en al zeker voor de werknemers in de laagste categorieën, de D- en C-schalen. Elk personeelslid heeft recht op een leefbaar loon en we zorgen voor een minimumloon van 17 euro per uur of 2.800 euro bruto per maand voor voltijds werk voor elk personeelslid.
• We voeren een ‘stapvergoeding’ in. Dit is gelijkaardig als een fietsvergoeding, maar voor diegenen die te voet naar het werk komen. Ook zij laten het gemotoriseerd verkeer bewust links liggen en bovendien heeft het een positief effect op hun gezondheid. Bijgevolg is een positieve stimulans gepast.
• We verhogen de telewerkvergoeding om echt alle hieraan verbonden kosten voor het personeel te dekken.
• In de gemeenteraad van 29 april 2022 voerde de gemeenteraad unaniem een tweede pensioenpijler voor contractuele ambtenaren in van 3%. In diezelfde gemeenteraad diende ons PVDA-gemeenteraadslid Chris Wauman een amendement in om dit tegen 2024 te verhogen naar 6%, zoals de vakbonden vroegen. Als het personeel bij MIWA 5,5% en bij buurtgemeenten Waasmunster 6% (groeipad tegen 2024) en Kruibeke 5,5% krijgen, waarom zou ons stadspersoneel dan minder verdienen? Bovendien had burgemeester Willockx (Vooruit) die 6% al 10 jaar eerder beloofd. Terwijl het PVDA-amendement de steun kreeg van de gehele oppositie, wou het stadsbestuur (N-VA, Open VLD en Groen) zijn gepensioneerd personeel niet correct belonen en stemde tegen.
  

Enkele voorstellen hoe wij het werk werkbaarder, en dus aantrekkelijker, willen maken:

• In eis “1. Meer personeel om een goede dienstverlening te garanderen” geven we aan hoe meer personeel dé oplossing is voor de te hoge werkdruk en een oplossing voor meer werkbaar werk, minder uitval door ziekte en het beperken van de uitstroom.
• We gaan voor een arbeidsduurvermindering door het aantal verlofdagen op te trekken tot de maximaal toegelaten 35 verlofdagen.
• Doordat telewerk mogelijk is, stijgt ook het aan overuren dat ’s avonds en in het weekend wordt gepresteerd. Vaak zelfs zonder correcte registratie, hetgeen kan leiden tot een structurele onderbemanning en onbetaalde overuren. Wij stellen een de-connectiebeleid op om elk personeelslid te beschermen.
• Door het optrekken van de pensioenleeftijd tot 67 jaar en het afschaffen van verschillende eindeloopbaanmaatregelen, loopt het aantal langdurige zieken op. Ook bij het stadspersoneel. Het overheidspersoneel kan enkel teruggrijpen naar onbetaald verlof om het einde van zijn loopbaan werkbaar te houden. Wij voorzien een vergoeding om het bijhorende inkomensverlies te compenseren.
• Door een gebrek aan werkbaar werk valt een deel van het stadspersoneel langdurig ziek uit. Een resultaat van een falend beleid van het stadsbestuur, dat enerzijds verantwoordelijk is voor de te zware werkomstandigheden en anderzijds ook te weinig zorg biedt aan de langdurig zieken. Wij zullen er voor zorgen dat langdurig afwezig personeel maximaal kan re-integreren via deeltijdse werkhervatting en alternatieve tewerkstellingsplaatsen, en geen gebruik maken van een ontslag omwille van medische overmacht.
  

Wij steunen het memorandum van het ACOD LRB.