Een asbestvrije stad

Wij maken Sint-Niklaas asbestvrij tegen 2030

Sint-Niklaas heeft de trieste titel van ‘asbesthoofdstad van de wereld’. Als je het aantal asbestslachtoffers neemt per inwoner, dan ligt dat in onze stad het hoogst, niet alleen voor ons land, maar voor de hele wereld. Dit wil zeggen dat we in Sint-Niklaas extra aandacht moeten besteden aan het asbestvrij maken van de stad. Het asbeststort is gelukkig dicht, na tal van acties van het Actiecomité Asbeststort Dicht, samen met PVDA Sint-Niklaas. 

Maar daarmee zijn alle asbestproblemen in onze stad nog niet van de baan. Er ligt nog naar schatting 3,7 miljoen ton asbest op daken, in woningen, scholen en gebouwen in ons land. En wat doet de overheid? Het asbestafbouwplan van Vlaanderen loopt al bijna 5 jaar. Maar tot op vandaag is daar nog maar weinig substantiële vooruitgang geboekt. Dat komt omdat de Vlaamse regering de verantwoordelijk bij de gemeenten en intercommunales gelegd heeft. En uiteindelijk zelf niet kon volgen met de administratie en opvolging van de projectaanvragen. De voorbij jaren was er redelijk wat geld voorzien (2018-2023: 50 miljoen). Maar een groot deel van dit geld is naar administratie en planning gegaan … en een paar afbouwprojecten die stilaan vorm krijgen. 

Het vorige stadsbestuur heeft de verantwoordelijkheid voor haar beleid doorgeschoven naar de intercommunale MIWA. Vergeleken met andere steden en gemeenten zit MIWA, op Vlaams niveau, bij de betere van de klas. Maar een ernstig asbest-afbouwplan is er noch in Vlaanderen, noch in Sint-Niklaas. En voor een stad waarin zowat elke familie iemand kent die slachtoffer is geweest van asbest is het belangrijk om het asbestprobleem ernstig aan te pakken.

Wij zullen Sint-Niklaas asbestvrij maken tegen 2030.

Alle daken voorzien van golfplaten in asbest en asbesthoudende gevelbedekkingen willen we zo snel mogelijk vervangen. We brengen de situatie in kaart en contacteren de eigenaars. We voorzien hiervoor een subsidieplan en aangepaste assistentie, zodat de verwijdering veilig en betaalbaar verloopt voor de eigenaars. Tegelijk kloppen we als stad aan bij de Vlaamse overheid voor extra ondersteuning hiervoor, aangezien Sint-Niklaas duidelijk een hoog risicogebied is, zodat Vlaanderen bijdraagt waar de nood het hoogst is. Wij stellen een plan op om tegen 2030, het einde van de komende legislatuur asbestveilig te zijn. 

We zorgen ervoor dat het verwijderen van asbest in scholen dé prioriteit wordt van de asbestcoach bij MIWA. Kinderen blijken namelijk extra gevoelig voor asbest en dienen extra beschermd te worden. OVAM heeft aparte projecten (met een aanzienlijk budget) lopen voor scholen, jeugd, sport en landbouw. Hier wordt nog te weinig gebruik van gemaakt. We vragen aan elke school, jeugd- en sportclub om de eventuele aanwezigheid van asbest in kaart te brengen en stellen samen een plan van aanpak op zodat het asbest zo spoedig mogelijk kan verwijderd worden. We stellen daar een subsidiebudget tegenover. 

Bij de verkoop van een woning (gebouwd voor 2001) is de verkoper verplicht om een asbestattest te laten opmaken. Voor heel wat verkopers van een woning is het een puzzel om te weten door wie men dit attest het best laat opmaken. We zorgen ervoor dat binnen het Informatiepunt Asbest (zie punt 3) een ambtenaar van de dienst Leefmilieu de inwoners van de stad helpt bij het zoeken van een bekwame gecertificeerd asbestdeskundige. 

We voorzien een gemeentelijke subsidie van 33% op de kostprijs om de prijs voor het opmaken van een asbestattest aanzienlijk te verlagen. 

In alle containerparken in de stad organiseren we een afzonderlijke asbestzone op voldoende afstand en afgeschermd van de overige activiteiten. Deze asbestcontainer voorzien we van een degelijke sproei installatie en signalisatie. We zorgen voor degelijk opgeleid personeel met aangepaste beschermkledij en zorgen ervoor dat de container onmiddellijk na gebruik wordt afgesloten. 

We maken een reglement dat zegt dat asbest alleen nog veilig verpakt mag vervoerd worden in Sint-Niklaas. We zorgen ervoor dat MIWA deze verpakking gratis ter beschikking stelt van de inwoners. Voor de kostprijs voor het deponeren van asbest voorzien we het laagste wettelijke voorziene tarief, zijnde 0,03€/kg. We organiseren gratis ophalingen van ingepakt asbest.

Gezien de context in onze stad hebben we er begrip voor als stadspersoneel niet in contact willen komen met afbraakwerken waarbij asbestvezels kunnen vrijkomen en geven we hen het recht op zulke opdrachten te weigeren. Daarnaast voorzien we wel een gespecialiseerd team dat deze opdrachten op een veilige manier kan uitvoeren met voldoende beschermingsmaatregelen en voldoende opleiding.

We informeren de bevolking over de gevaren van asbest

We zorgen ervoor dat de dienst Leefmilieu in samenwerking met de asbestcoach van MIWA en OVAM sensibiliseringscampagnes opzet naar de bevolking, naar risicogroepen (technici e.d.) en scholen zodat iedereen op de hoogte is van de gevaren van asbest en hoe er mee om te gaan.

We richten een Informatiepunt Asbest op binnen de dienst Leefmilieu, zodat burgers met hun vragen en problemen hier degelijke antwoorden en ondersteuning kunnen krijgen.

Wij dringen als stad aan bij OVAM om een Centrale Database Asbest op te zetten en stellen voor om Sint-Niklaas als startproject te nemen. In die Centrale Database Asbest worden alle inventarissen van openbare gebouwen, particuliere woningen, actieve en inactieve stortplaatsen, gekende sluikstorten, verontreinigde bodems opgenomen. Deze centrale is een voor iedereen toegankelijke databank. Als OVAM deze database niet opzet, dan zetten we die zelf op voor Sint-Niklaas. 

SVK moet voor zijn verantwoordelijkheid worden geplaatst

SVK is één van de belangrijkste producenten geweest van asbestproducten. Tot vandaag zijn de gronden en gebouwen van SVK niet volledig asbestvrij gemaakt. We stellen SVK voor zijn verantwoordelijkheid om deze gebouwen en gronden te saneren en asbestvrij te maken. In geval van weigering stellen we ons namens onze inwoners burgerlijke partij en dienen we een ingebrekestelling in zodat de gebouwen en terreinen worden gesaneerd. We hanteren hier het principe van “de vervuiler betaalt” en niet de belastingbetaler. 

Zolang de gebouwen en terreinen niet asbestveilig zijn organiseren we als stadsbestuur geen evenementen of activiteiten op de terreinen van SVK. 

Het asbeststort is gesloten en moet wettelijk verplicht tegen eind 2025 opgevuld zijn met propere grond. We onderzoeken of we hier geen openbaar zonnepark kunnen installeren. Zie Hoofdstuk 6 Sterke openbare diensten (kinderopvang, rusthuizen...).