Een begroting maken is keuzes maken. 500.000 euro voor nieuw straatmeubilair vinden we een foute keuze. En hoeveel hebben de buxussen in de stationsstraat ons al gekost, nu ze voor de derde keer moeten vervangen worden? Is het nodig om 9,5 miljoen te investeren in de nieuwe vleugel van het Stadhuis? Niemand wil een torenhoge schuldenberg, ook de PVDA niet. Om het ambitieuze stadsprogramma van de PVDA in zijn totaliteit te realiseren hebben we meer middelen nodig. Maar wees gerust, de gewone mensen zullen met de PVDA géén extra belastingen moeten betalen. Ook binnen het huidige budget is heel wat mogelijk.
Dit zijn geen evidente, maar haalbare keuzes binnen de huidige stadsbegroting. Heel wat voorstellen in ons programma vergen een financiële investering vanwege de stad maar leveren snel terug geld op. Een eigen stadbedrijf voor groene energie brengt geld op dat opnieuw kan geïnvesteerd worden in klimaatprojecten. Zo betaalt de stad vandaag 1,25 miljoen euro aan elektriciteit en 400.000€ aan aardgas. Dit kan uitgespaard worden door een eigen zonnepark op het vroegere asbeststort. Een wooncoöperatie die betaalbare woningen verhuurt aan gezinnen met een modaal inkomen is een rendabele onderneming, op maat van de samenleving. Gratis openbaar vervoer trekt extra bezoekers naar de stad en drukt op termijn de kosten voor gezondheidsuitgaven naar beneden. En niet onbelangrijk, ook op de wedden van burgemeester en schepen kan bespaard worden. Nu is gekozen voor het maximum aantal schepenen: kostprijs 770.000€. Dit kan ook met minder.
Om alle ambities in ons programma waar te maken zullen we een koerswijziging moeten afdwingen. Volgens een berekening van de krant De Tijd besteedde besteedde Sint-Niklaas in 2015 112 euro per inwoner aan zorg tegenover gemiddeld 239 euro in vergelijkbare steden. Onze prioriteit gaat naar de zorg voor mensen.
De lokale belastingen op bedrijven, leegstand, speculatie, industriële milieuvervuiling en banken zijn vandaag goed voor zo’n 12 procent van alle belastinginkomsten. In Zwijndrecht betalen de bedrijven meer dan 30 procent aan lokale bedrijfsbelastingen. De PVDA pleit voor een ‘sterkeschoudertaks’ waarbij de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen. Mochten een reeks gemeentelijke heffingen verhogen, dan kunnen de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen. We stellen concreet voor om een aantal gemeentelijke bedrijfstaksen fors te verhogen en de belastingdruk op die manier eerlijker te verdelen. De PVDA wil de belasting op leegstand en onbebouwde woonkavels verdubbelen, maar verhoogt ook de opcentiemen op de Vlaamse milieubelasting en reclameborden alsook betaalautomaten. De gezinnen moeten dus géén extra taksen betalen. In ons voorstel verhogen enkel de bijdragen van bedrijven, grondspeculanten, grote vervuilers en banken. Dat is een kwestie van elementaire rechtvaardigheid.
Tot begin jaren 70 haalden de meeste gemeenten nog meer dan de helft van hun inkomsten uit het Gemeentefonds. Na de oliecrisis van 1973 zorgden besparingen voor een halvering van het Gemeentefonds. Vanaf 1976 begon men in uitvoering van de eerste staatshervorming van de jaren 70, met de splitsing van het Gemeentefonds in drie gewestelijke entiteiten. Het resultaat was een afkalving van het Gemeentefonds. Al in 1978 daalden de gemeentelijke ontvangsten tot nog slechts 30%. In 1989 zakte dit verder tot 25%, om uiteindelijk in 2009 terug te vallen tot slechts 20%. Deze problematiek stelt zich het scherpst in de grote steden en de centrumsteden. De PVDA wil dat meer financiële middelen van de Vlaamse overheid naar de stijgende behoeften van de gemeenten gaan. De dotaties van het Gemeentefonds worden tot in 2020 jaarlijks wel met 3,5 procent verhoogd, daarna enkel met het inflatiepercentage. Gezien de onderfinanciering van de steden en gemeenten stellen we voor om dat budget met 15 procent aan te vullen. Dat zou voor Sint-Niklaas voor een meerinkomst van 5 miljoen euro per jaar zorgen.
Ook de pensioenlast van de statutaire ambtenaren weegt zwaar op de begroting van de stad. Wij pleiten ervoor dat deze pensioenlast overgenomen wordt door de federale regering, zoals dit ook al is gebeurd voor de ambtenaren van de Vlaamse gemeenschap. Dit is goed voor ongeveer 6 miljoen euro in Sint-Niklaas.
Voor gratis openbaar vervoer hebben we Vlaams geld nodig. Om de inhaaloperatie voor sociale woningen te financieren heeft onze huisvestingsmaatschappij bijkomende middelen nodig. Om de vele noden van onze stad aan te pakken en de druk op het stadspersoneel te verminderen eisen we een herfinanciering door een versterking van het Gemeentefonds. We zullen het niet cadeau krijgen. We zullen op straat moeten komen, krachtsverhoudingen opbouwen, actie voeren om verandering af te dwingen, samen met andere progressieve steden.