Nadat Jef Maes zijn eed aan het volk aflegde op de grote markt kreeg hij voor het eerst de kans in de gemeenteraad de stem van de "rebellen met een hart" te laten horen. Net zoals alle andere fractievoorzitters kreeg Jef 10 minuten om het woord te voeren. Met inhoud en sterke authentiek linkse oppositie geeft hij een goed beeld van waaraan de meerderheid zich de volgende 6 jaar mag verwachten.
Ik ben hier nieuw in dit halfrond en hetzelfde geldt voor onze partij. Zonder te overdrijven kan ik zeggen dat dit een historische gebeurtenis is. Voor het eerst is hier een authentiek linkse partij vertegenwoordigd in dit halfrond. Hier zal dus vanaf nu de stem weerklinken van de “rebellen met een hart” en ik ben fier dat ik deze stroming mag vertegenwoordigen.
Inhoudelijk blijf ik hier vandaag toch op mijn honger zitten. Ik had gedacht dat hier een soort ‘state of the union’ zou voorgesteld worden, een beleidsverklaring waarover we in de eerste gemeenteraad eind deze maand zouden kunnen debatteren. In elke stad die naam waardig, hebben we een bestuursakkoord zien passeren. In Antwerpen, Gent, Oostende, zelfs in het kleine Zelzate werd een uitgebreid bestuursakkkoord gepresenteerd. Daar doet de sp.a-PVDA coalitie het met twee schepenen minder en besteedt men deze middelen aan de strijd tegen armoede. Een voorbeeld om te volgen zou ik zeggen. Overal start de nieuwe legislatuur met een bestuursakkoord. Maar hier, in Sint-Niklaas, moeten we het stellen met de korte verklaring van de burgemeester zonet en een flyer van de NVA waarin we kennis kunnen maken met de tien speerpunten van de nieuwe meerderheid. Maar een bestuursakkoord voor deze stad? Daar gaan we nog een paar maanden op moeten wachten.
Begin 2018 hebben we een bevraging gehouden bij de Sint-Niklazenaren. Uit deze bevraging kwam 1 punt naar voren, één punt waar de mensen in deze stad duidelijk van wakker liggen en dat is de armoede. Niet moeilijk als je ziet wat de alarmerende cijfers zijn van de armoedebarometer in deze stad. Sint-Niklaas staat naast Gent en Ronse als enige Oost-Vlaamse stad in het rood op de kaart. In Sint-Niklaas leeft meer dan 1 kind op 5 vandaag in kansarmoede. Decenniumdoelen, de organisatie die de armoedebarometer samenstelt, vraagt zich terecht af of Sint-Niklaas voor deze mensen een toereikend beleid voert. Armoede is in Sint-Niklaas uitgegroeid tot een dramatisch probleem. Volgens de PVDA moet de strijd tegen de toenemende armoede dan ook bovenaan de politieke agenda staan speerpunt nummer één zijn.
Waar vinden we dat terug op de flyer van de NVA? Op plek nummer 5 en dan nog onder de algemene noemer van “welzijn”. Hoe gaat men de armoede bestrijden? Ik citeer: “door te focussen op activering, huisvesting en aandacht voor kinderarmoede.” Activering. Als je dus in armoede zit, dan is het je eigen schuld. Wij gaan je “activeren”, kom uit je zetel en het probleem is opgelost. Sorry, maar wie iets kent van de armoedeproblematiek weet dat er heel wat meer handvaten nodig zijn om mensen uit de armoede te halen.
Huisvestiging? De voorbije legislatuur zijn de wachtlijsten voor een sociale woning nog langer geworden. Mensen moeten nu gemiddeld vijf jaar wachten op een sociale woning. Sint-Niklaas bengelt onderaan de lijst van de centrumsteden als het op sociale huisvesting aan komt. Om het gemiddelde van Vlaanderen te halen zijn er 1.000 nieuwe sociale woningen nodig. Gaat dit bestuur dat eigenlijk een doorstart is van de vorige coalitie dit realiseren?
Aandacht voor kinderarmoede? De voorbije legislatuur is ook de kinderarmoede fors gestegen. Wat plant dit bestuur om deze tendens te keren? We zijn benieuwd.
Volgens ons kan er alleen vooruitgang komen als er ingezet wordt op hogere leeflonen, op meer sociale huurwoningen, op publieke en sociale tewerkstelling, op laagdrempelige gezondheidszorg en gelijke onderwijskansen. Wij zijn niet de enige die dit naar voren schuiven. Dit zijn allemaal punten uit het memorandum van Polsslag, de koepel van armoedeorganisaties in onze stad.
In deze legislatuur zal de PVDA er alles aan doen om deze punten op de politieke agenda te plaatsen. Ik hoor jullie al zeggen: waar ga je het geld halen? Als jullie 12 miljoen (sommigen spreken al over een eindfactuur van 15 miljoen) over hebben voor een prestigieuze gouden vleugel van het Stadhuis, dan kan je toch niet zeggen dat er geen geld meer is voor de zorg voor mensen, voor de zorg voor de zwaksten in onze stad. Of zal er alleen nog geld zijn voor prestigeprojecten de komende 6 jaar?
Bij de speerpunten vinden we ook geen woord over asbest, maar de burgemeester heeft zopas gezegd dat er een asbest afbouwplan komt. Wel in november 2017 hebben wij zo’n plan ingediend, gebaseerd op de ervaringen van wat men in Breda (Nederland) realiseert. In december kregen we een mail dat we in januari een antwoord mochten verwachten. Maar er stond geen jaartal bij. We zijn nu een jaar verder en we hopen dat we deze maand eindelijk een antwoord krijgen op onze voorstellen. Het is nochtans het probleem dat de politiek het laatste jaar het meest heeft beroerd. En dat in een stad met een record aantal asbestslachtoffers.
Gezonde stadsfinanciën is speerpunt nummer 10. Getuigt dit prestigeproject van 12 miljoen van zorg om ons belastinggeld? Jullie beloven om de personenbelasting met 1 procent te verminderen. Mooi. Maar hoe gaan jullie de bijna 3 miljoen minder belastinginkomsten compenseren? Door verder te besparen op het stadspersoneel dat nu al op zijn tandvlees zit? Er zitten nu al een record aantal ambtenaren thuis met een burnout. Of gaan jullie verder allerlei diensten privatiseren? Wij zijn benieuwd.
Eén ding kan ik jullie beloven: de komende jaren gaan we ons speerpunt van strijd tegen armoede concreet maken en steeds weer op diezelfde nagel kloppen tot er daadwerkelijk verandering komt. Tot mensen niet langer worden afgesloten van water of elektriciteit, tot er gratis warme maaltijden worden geserveerd in de scholen, tot de wachtlijsten op de sociale woningmarkt teruggedrongen worden, tot huisvuil betaalbaar blijft, tot er een degelijke en veilige opvang is voor dak- en thuislozen van welke kleur of afkomst dan ook.
Wij pleiten voor de invoering van een armoedetoets waarbij voor elke maatregel wordt gekeken of deze de armoede doet afnemen of toenemen. Ik heb hier een interessant boek bij: Inequality van Anthony Atkinson, Ongelijkheid. Atkinson is dè wereldauthoriteit op het vlak van armoedebestrijding. Hij is jammergenoeg begin 2018 overleden, maar ik heb het geluk gehad hem te kunnen interviewen voor onze film Fuck Tina. Hij was in Antwerpen voor een lezing over armoede en hoe het neoliberale beleid sinds de jaren ’80, vooral onder impuls van Margeret Thatcher de armoede ongelooflijk heeft doen toenemen in heel Europa. Heel dit boek met tal van voorstellen, zowel op het nationale als het lokale beleid, is één pleidooi voor het instellen van een armoedetoets. Het is nieuwjaar en ik had dit boek graag cadeau gedaan aan u, burgemeester, maar de oplage is jammergenoeg uitgeput, en mijn gesigneerd exemplaar koester ik te zeer. Maar in onze fantastische stadsbibliotheek zult u het boek zeker kunnen uitlenen. Ik hoop van harte dat ons voorstel van het invoeren van een armoedetoets in ons stadsbeleid de steun zal krijgen van een groot deel van deze raad. Want op de steun van de Sint-Niklazenaren kunnen we zeker rekenen. Dat hebben we gemerkt op de Kerstmarkten waar we heel wat steun hebben ingezameld met onze petitie om onze vraag kracht bij te zetten.
Hier is vandaag ook gesproken over participatie. Het staat nochtans niet in de 10 speerpunten van het bestuur, maar wij vinden dit uiterst belangrijk. We zijn hier vandaag omringd door camera’s, zodat het publiek in de trouwzaal deze gemeenteraad kan volgen. Waarom organiseren we dit niet elke maand bij elke gemeenteraad en zorgen we voor een live streaming zodat iedereen thuis de gemeenteraad kan volgen en achteraf kan nakijken wie wat heeft verdedigd? Het kan alleen de betrokkenheid van iedereen bij het beleid vergroten. De vereniging “Meer democratie” heeft ook drie voorstellen uitgewerkt om de burgers meer te betrekken in de gemeenteraad. De PVDA steunt deze voorstellen en wij gaan die hier in de gemeenteraad ook indienen. Deze voorstellen zijn ook goedgekeurd door de voorzitster van Groen. We zijn benieuwd of wij ook op jullie steun kunnen rekenen om te zorgen voor meer democratie in Sint-Niklaas.
